Creativiteit als management competentie
De media staan er vol van: we leven in disruptive times: een tijdperk van 'ontwrichting' op alle fronten. Dat levert uitdagingen op voor professionele strategen, marketeers, innovators en .... managers zoals jij en ik.
Wat kunnen/moeten wij ermee? Hoe zorgen wij ervoor dat de klus geklaard wordt als de boel op zijn kop gaat? De meeste wetenschappers, adviseurs en leading disruptors zijn het er wel over eens: snel, creatief en adequaat reageren op wijzigingen is een cruciale managementcompetentie. Om jouw creativiteit hierin te stimuleren, de komende periode een reeks artikelen over disruption vanuit de (muzikale) invalshoek van Business Harmonics.
In dit eerste artikel:
Natuurlijk ben ik benieuwd naar je reactie! Heb je interesse in de achtergrond en praktische toepassing in jouw organisatie? Neem dan contact op.
Wat is disruption?
Disruption (ontwrichting) is een alomvattend macro-economisch verschijnsel in alle hoeken van de samenleving. Niets is meer zeker, oude regels gelden niet meer. Een veel gebezigde kreet: we leven niet in een tijdperk van verandering, maar in een verandering van tijdperk. Onzekere tijden vol kansen en bedreigingen, en alle paradigma's staan op de helling.
Ook voor jou: de business van jouw organisatie wordt bedreigd, je weet niet in welke hoek de klappen zullen vallen, je vraagt je af welke innovators de fundamenten van je business model aan het ondergraven zijn. Lopende projecten en bestaande koersen draaien soms 180 graden of kunnen rechtstreeks naar de prullenbak. Jouw succes van gisteren is je bankroet van morgen, dus je moet op je hoede blijven. Je zou er bijna slapeloze nachten van krijgen. Want straks is het zover... WHAM! Ook jij bent disrupted! En iedereen kijkt naar jou..... Wat ga je doen? Wat nu?
Disrupt or die?
Disruption is natuurlijk van alle tijden en niets nieuws. In de tegenwoordige tijd gaat het wel steeds sneller, creatiever, met meer impact. True disruptors krijgen op (social) media veel aandacht en lijken de trend te zetten. Met in de slipstream de onvermijdelijke marketing-machine met bijbehorende congressen, consulting, publicaties ('Disrupt or be Disrupted') en allerlei varianten op '7 gratis tips om de disruption te overleven'. Zoveel nieuwe mogelijkheden, niet te overzien, nauwelijks te controleren. Over controle gesproken: het klassieke vak van manager is volgens de laatste statistieken sowieso al helemaal aan het uitsterven. De toekomst is aan lean&agile zelfsturende teams en die hebben jou helemaal niet nodig. Dus manager: disrupt or die?
Oude wijn in nieuwe zakken?
Volgens mij is het belangrijk om je niet door alle hype af te laten leiden maar vooral te blijven kijken naar de kern: er verandert iets groots als gevolg van een disruption. En er is behoefte aan iemand die het voortouw neemt in de volgende stap. Er is een klus te klaren. Ingewikkeld misschien. Nog nooit vertoond. Met nieuwe spelers in nieuwe samenstellingen. Wat gaan we doen? Wie zal het zeggen? Een mooie gelegenheid om leiderschap te tonen: aan de bak met de eerste stap!
Disruption en Instant Composing
Instant composing is een aanpak in de kunst die je terugziet in muziek, dans, schilderkunst, video-art en meer. De aanpak combineert het werken in het hier&nu (ter plekke, INSTANTaneous creation) met de intentie om iets te componeren. Iets nieuws creëren met alles wat je ter plekke aantreft. Dit alles terwijl publiek aanwezig is. Spannend om te doen! Ik heb het onlangs zelf aan den lijve ervaren: als instant composer heb ik opgetreden met een orkest van 12 zangers die elkaar voor het eerst ontmoetten. Zonder bladmuziek, zonder partituur, en met publiek.
Instant Composing gaat verder dan bijvoorbeeld 'improvisatie' (zoals in de jazz) waarbij vaak iets nieuws wordt gecreëerd (door bijvoorbeeld een saxofonist) op een vaste structuur (de begeleiding door bas, drums en piano). Met Instant Composing zijn er vaak alleen wat basis communicatie-afspraken (welke handgebaren gebruik je om orkestleden te vragen om een klank, een ritme, een melodie te maken). Je nodigt je orkest uit om geluid te gaan maken dat jij gaandeweg gaat omvormen tot muziek. Natuurlijk heb je wel een vaag idee wat er mogelijk uit zou kunnen komen, maar je zult het moeten doen met wat je krijgt. Je orkest is je instrument, de inbreng van de muzikanten vormen de bouwstenen van je compositie. De kunst is om op je gemak te blijven temidden van een kakofonie aan geluiden, en te blijven werken aan iets nieuws en samenhangends dat je 'muziek' kunt noemen.
Disruptive Management
Bovenstaande uitdaging voor de 'instant composer' kan je doortrekken naar jouw rol als manager in disruptive times. Na een 'ontwrichting' van jullie werkelijkheid verwacht 'men' dat de manager leiderschap inbrengt. Je moet dirigent en componist tegelijk zijn, terwijl het publiek -je opdrachtgever? je team? de markt?- toekijkt. Je gaat spelen met structuur en flexibiliteit, en moet het hoofd koel houden terwijl de kakofonie is losgebarsten. Kan jij zo'n majeure verstoring aan? Hoe breng je als manager alle ideeën, zorgen, energie, stokpaardjes, illusies, ambities, oplossingsrichtingen, ontwerp, toekomstbeelden bij elkaar? En hoe breng je daar samenhang in aan?
Hoe doe je dat dan?
In een aantal artikelen leg ik Disruptive Management de komende periode verder uit, met muzikale vaardigheden als 'creating from nothing', 'transforming the blues', ‘building a stage for leadership' en meer. Maar voor nu alvast een aantal aanwijzingen die je kan toepassen met je huidige team, als je morgen geconfronteerd wordt met een majeure verstoring:
En als je nog geen majeure verstoring hoeft te managen: bereid je alvast maar voor, want disruption is all around. Niets nieuws onder de zon, dus raak alvast maar gewend aan de onvermijdelijke kakofonie. Zoals Bob Dylan al zong in 1966: The Times They Are a-Changing!